उस्पष्ट छन्‌ | - मोहन वैद्य, ee PY, , पे 2 ri गा ५ हि 5 ' Ld 7 a A - i a » ro i ॥ ¥ क पि ale म v क 4 छ © hey 4 ~ क rs १ 7 त म a प्राथमिकता : संविधान र विपद व्यवर कुरा उठाउने दलहरू आफैं अध्यक्ष, नेकपा-माओवाटी वचार ८“[ववचना र आआिवजजजजिजिििििििजि्जिवव ec ा ???????????????ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि?ि? Me M २०७२ जेठ १९ गते मंगलवार 9 2015 June 2 Tuesday क था SS 7.1” आसज्िवि ति वव व 000000000्््््््््््््ए000्ि ०, क सल? 1 €10400700 नमा सबै दल सहमत Be | wn pa 2 = त 1 ५ ॥ “ आपत्‌ विपद्का समयमा दत्त्रहरूले सही निर्णय तिन्छन्‌ भन्ने अपेक्षा छ a स्वार्थ पूरा हुन्छ ? भनिँदैछ अहिले आफ्नो राजनीतिक प्रमावमा पठाइरहेका छन्‌ । नेपालको पीडालाई कम गर्ने हर किसिमका नहुँदा राष्ट्रिय सरकारको विषयप्रति जनमानसमा नकारात्मक : ५ दरिलो छ | रहेका विदेशी नियोगलाई सहयोग: नजुटाउने वातावरण तयार प्रयास भइरहेका पनि छन्‌ । यस हिसाबले विदेशबाट पनि ठूलो टिप्पणी रहने गरेको हो । यसलाई स्पष्ट ढंगले बुझाउन नसक्नु Sa | गरिदैछ । साँच्चै यस किसिमको राजनीति गरिँदैछ भने त्योमन्दा सहयोग र साथ जुटिरहेको छ । त्यसैगरी देशमित्रबाटै सहयोग दलहरूको पनि कमजोरी हो । वास्तवमा अहिलेको प्राथमिकता क्‌. : ae 'लज्जाको विषय क हुनसक्छ ? यसमा महाविपत्तिमा परेर. गर्नेको जमात पनि कम छैन । उद्योगपति, व्यापारी, कलाकार, भनेको महाभूकम्पमा परेका ठाउँ बस्तीहरूको पुनःनिर्माण 2002: ee परिवार र घरबार गुमाएकाहरूले के सोच्दै होलान्‌ अनि तिनै अन्य सहयोगी दाता र नागरिक समाजको तर्फबाट आर्थिक मात्र र पुनःस्थापनाको कार्यलाई जोड दिँदै संविधान निर्माणको ee मुलुक प्राकृतिक महाविपत्तिमा परेको छ। यसबाट पार जनताको मन जित्ने जाढुको छडी हामीसँग छ भनेर ती दलका होइन, मानवीय सहयोग उपलब्ध भइरहेका छन्‌ । उनीहरूले न: प्रक्रियालाई टुगोमा पुग्याउनु हो। महाविपत्तिमा परेर मात्र हो त लगाउन दायित्व सरकार, राजनीतिक दल र सम्पूर्ण राज्यकै नेताहरूले कसरी गर्व गर्लान्‌? २. सरकारको हिस्सा खोजेका छन्‌ न पद र प्रतिष्ठा नै माग गरेका नत्र भने यतिबेला देशको प्रधान एजेण्डा संविधान निर्माणको ही हो। महाभूकम्पबाट आँकलन गर्न नसक्ने गरी घनजनको ना =a : : "विषय हुनुपर्दथ्यो । २०७१ माघ ८ गतेसम्म नयाँ संविधान जारी te Re? र Rat ASAT B | SAATAT TRA, TELAT T PTT pram Ce or OS छ उ? rk ne sed गर्ने मार्गचित्र बनाएका दलहरू त्यसबाट आफैँपछि हटेप्रछि यो .. ‘ EX ef yA Sal कार्यलाई तीव्रता दिनुपर्ने यस्तो बेलामा दलहरूको ध्यान मने ६६७. / वको oe = ~S Be Ae i oA \\ 1. प्रक्रिया लम्बिएको ar are “मुलुकमा आइपरेको विपद्लाई सत्ता राजनीतितिर खिचिएको आमाष हुँदैछ। सारा विश्वले “39 Dean १८०३ 2 PT ages 8 Ss — Ve . छै CN (1111. समेतसामना गर्न नयाँ संविधानको खाँचो छ । जतिसक्यो छिटो म नेपालमाथि आइपरेको महाविपत्तिमा सहयोग र साथ दिइरहेका ९०0 yy it ०५. क हि \ Fah afer जारी गरेर देशको पुनःनिर्माण र पुनःस्थापनाको बेला एकाएक सरकार परिवर्तनको कुरालाई मात्र चर्चामा पि x > RR क १०. es \ =“ कार्ययोजना तयार गर्ने प्रमुख दायित्व र जिम्मेवारी पनि ु ल्याउन खोज्नु धमिलो पानीमा माछा मार्ने प्रयत्नको राजनीति Se SS eT 5 =~ A \.- मनका दलहरूकै हो । यस विषयमा प्रमुख दलहरू छलफलमा जुट्ने 2 ' होमन्नेकुरा नबुझ्ने कोही छन । यस किसिमको राजनीतिलाई “hese 2 ae. mA ys Sem द्‌ “WAN NS तातावरण गनको छ यी फि oe महाविपतृमा परेका जनताले कसरी हेरिरहेका होलान्‌ भन्ने (सि = = —_ ee _. ee SN eee ENS nage aE are आन्तरिक छलफलमा क्मस्त खि 1 ¢ बनेर संविधान जारी गर्ने र विपद हेक्का राजनीतिक नेतृत्वले राख्नुपर्ने हो। कुने पनि विपत्ति सरे कर ARE = : a ae . => ee NG छन्‌ । आपत्‌ विपद्का समयमा दलहरूले सही निर्णय लिन्छन्‌ र oft आइसकेपछि राज्यका तर्फबाट आवश्यकीय दायित्व कसरी | Bi Ag a RS SF SSS भन्ने अपेक्षा पनि छ । यो अवस्थामा नेपाली कांग्रेसका सभापति “ व्यवस्थापन सस्बत्धा आवश्यक निर्वाह मयो वा हुनसक्यो भन्ने एउटा समीक्षाको पाटो होला । | ep : RS ic iy Ser | semen a सुशील कोइरालाले नेतृत्व गर्नुभएको वर्तमान सरकारमा oa हु कार्ययोजना एवं रणनीति तय गर्ने त्यसमा रहेका कमी कमजोरीलाई हटाउँदै आगामी दिनमा ॥)) हु os VES करै Eas: i, ae दल सहभागी बनेर संविधान wd wy fare व्यवस्थापन. अपनाउनुपर्ने सतर्कताको विषयमा दलहरूले सरकारलाई Fe 0 0 ee 2002" ३ । Sg a ie we ~ ets सम्बन्धी आवश्यक कार्ययोजना एवं रणनीति तय गर्ने वातावरण - बातावरण बताउन अहिलेको लागि सजग गराउने र सल्लाह सुझाव दिने हो। यस्ता सोच र Pe BA, 3 8B ss ae a Zs 4 Bo $” ee ate | बनाउनु अहिलेको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कार्य हुनेछ। : सबैभन्दा महत्त्वपर्ण कार्य हुनेछ । चिन्तनले दलहरूको भूमिका र दायित्वप्रति जनता आश्वस्त ge OS GOS wea 2 PS यसको सराहाना मुलुकबासीले मात्र होइन विश्वले नै गर्नेछ | r रहने वातावरण बन्छ | & a 51: ie FG pa cS eG cal र यसले देशमा आइपरेका समस्या समाधान गर्न नेतृत्व वर्ग यसको सराहना मुलुकवासीले HIA निश्चय नै राजनीति गर्ने दल वा पार्टीका लागि सत्ताको ees ae. Gs (२) See sf at yt bow wae Se SO १०८० , जुनसुकै कदम चाल्न पनि सक्षम छर हुन्छ भन्ने सन्देश प्रवाह होइन विश्वले नै गर्नेछ र यसले देशमा दाउपेच स्वभाविक हुन्छ तर यस्तो दाउपेच कुन समयमा प्रयाग १ Re 1000 ५ New: Sa RI). si गर्ने मन्ने विषयमा सोच विचार भएन मने त्यसले समाजमा Z 2, Be “ie र री r A ee as y ae प्रधानमन्त्री कोइरालाले पनि द्रुत प्रक्रियाबाट भए पनि आइपरेका समस्या समाधान गर्न थप निराशा पैदा गर्छ । मौका छोपेर, सत्तामा पुग्ने प्रयत्न ge PDP Me ef Se pe. संविधान जारी गर्ने र त्यसपछि आफूले राजीनामा दिने स्पष्ट नेतृत्व वर्ग जुनसुकै कदस चाल्त पनि गर्नुभन्दा जनविश्वास आर्जन गरेर यस्तो अपेक्षा राख्नु ठीक क हल ee त हक पारिसक्नु भएको छ । संविधान जारी भएपछि नयाँ फड्को मार्न “Yaa छठ 3 हुन्छ ७ सन हुनेछ । अहिलेको देशको आवश्यकता क हा भन्ने पनि सबेल वास्तवमा अहिले सरकारको नेतृत्व कसले गरेको छर छन्‌। मन, वचन र कर्मले यस महाविपत्तिमा साथ दिइरहेका अवसर आउँछ, त्यसपछि जसको नेतृत्वमा सरकार गठन गरे सक्षम छ र हुन्छ भन्ने सन्देश प्रवाह बुझ्नुपर्छ । यतिबेला सरकारले गर्नुपर्ने काम राम्रोसँग सम्पादन कन कन दल सरकारमा छन्‌ भनेर बस्ने बेला होइन । जसले छन्‌ । अनि यस्तो अवस्थामा नेताहरू चाहि सत्ताको लोभमा पनि हुन्छ । यस्तो अवस्थामा संविधानका अन्तरवस्तुमा सहमति | गराउनेछ । हुनसकेको छैन भने त्यसमा साथ र सहयोग गरर पीडामा रहका जुन ठाउँबाट जे सक्छ त्यो सहयोग गर्ने बेला हो। एक फस्न थाले, नेतृत्व हत्याउने अवसर र मौका यही हो भनेर कायम गरेर संविधान जारी गर्ने राजनीतिक बातावरण खडा गर्नु | ms § AT! MIM AAG TST PAT FARE CATE IT अर्काको कमी कमजोरी औंल्याएर आफू चाहि पानीमाथिको लाग्न थाले भने के होला ? निश्वार्थ भावनाले सहयोग गर्नेलाई. अहिलेको लागि उपयुक्त समय हुनेछ । संविधान निर्माणका लागि ' जनविश्वास प्राप्त हुने हो र यसले महाविपत्तिको सामना: न) sro चन खोजेर मुक्त हुने समय पनि होइन । अहिले पनि के भनेर चित्त बुझाउने ? के यस्तो सोचे र मनस्थितिले देशको सबैभन्दा पेचिलो बनेको मुद्दा राज्यको पुनःसंरचना हो । पहिलो म सम्पूर्ण देश एकजुट छ भन्ने सन्देश दिन्छ । यसरी दशका समूर्ण' कयौं विदेशी संघ संस्थाहरू निस्वार्थ्‌ भावनाले महाभूकम्पले विकास होला र यसले लोकतान्त्रिक गणतन्त्रलाई संस्थागत संविधानसभा पनि यसै कारण बिफल बनेको थियो, यस विषयमा ) शक्ति एकजुट बनेर अघि eh farce we 1 पनि सुला क्वतिग्रस्त ठाउँ बस्तीमा पुगेर दुःखमा परेकालाई सहयोग र साथ तुल्ल्याउन कस्तो मद्दत गर्ला ? दलहरूबीच सहमति कायम हुनसक्यो भने संविधानका लागि म दिलले आउने वातावरण बनिरहेको छ र अझै यो अवस्थालाई दिइरहेका छन्‌ । उनीहरू सरकारमा को छ, कुन ठाउँमा कुन " मुलुक संकटमा परेका बेला सबैमा एकताको भावना एक महिना पनि कुर्नुपर्दैन । यसका लागि दलहरू आ-आफ्ना ce il age किक लगाउँदै हौजाउ र्ने बाध्यता हामीसामु छ तर आन पार्टीको संगठन के ,छ भन्ने a, काम गरिरहेका हुनुपर्छ । यसले देशमा आइपरेका fae 2 4215 सामना. लु अडानबाट अलिकता पछि हट्नै पर्छ।१ब |; 0000: Tees कानु पा wrest fo 2 मक SO A oo afeceatne नआएकाहरूपनिशधस विपद्मा सहभागी गर्ने सामर्थ्य राख्छ । यस्तो बेला vet मत्चिको सरकार ra a AF Fe ०० go aryal@yahoo.cém . i lt lh te SO sca ७0 ABLE Re ae to 000 a a | | wre pre iene Yer S Tae गो गोकर्ण अर्याल गरिदैछ । साँच्चै यस किसिमको राजनीति गरिदैछ भने त्योमन्दा 'लज्जाको विषय के हुनसक्छ ? यसमा महाविपत्तिमा परेर . परिवार र घरबार गुमाएकाहरूले के सोच्दै होलान्‌ अनि तिनै जनताको मन जित्ने जादुको छडी हामीसँग छ भनेर ती दलका नेताहरूले कसरी गर्व गर्लान्‌? . भइरहेका छन्‌ । नेपालको नाम पहिलो पटक सुनेकाहरूले पनि सकेको रकम संकलन गरेर विभिन्न संघ संस्थामार्फत नेपाल पठाइरहेका छन्‌ । नेपालको पीडालाई कम गर्ने हर किसिमका प्रयास भइरहेका पनि छन्‌ । यस हिसाबले विदेशबाट पनि ठूलो सहयोग र साथ जुटिरहेको छ । त्यसैगरी देशमित्रबाटै सहयोग गर्नेको जमात पनि कम छैन । उद्योगपति, व्यापारी, कलाकार, अन्य सहयोगी दाता र नागरिक समाजको तर्फबाट आर्थिक मात्र होइन, मानवीय सहयीग उपलब्ध भइरहेका छन्‌ । उनीहरूले न सरकारको हिस्सा खोजेका छन्‌ न पद र प्रतिष्ठा नै माग गरेका जरुरी पनि रहन्छ तर यस किसिमको सरकारले गर्ने दायित्व र जिम्मेवारी स्पष्ट हुनुपर्छ। यतिबेला यिनै कुरामा स्पष्ट नहुँदा राष्ट्रिय सरकारको विषयप्रति जनमानसमा नकारात्मक टिप्पणी रहने गरेको हो । यसलाई स्पष्ट ढंगले बुझाउन नसक्नु दलहरूको पनि कमजोरी हो । वास्तवमा अहिलेको प्राथमिकता भनेको महाभूकम्पमा परेका ठाउँ बस्तीहरूको पुनःनिर्माण र पुनःस्थापनाको कार्यलाई जोड दिँदै संविधान निर्माणको प्रक्रियालाई टुगोमा पुग्याउनु हो । महाविपत्तिमा परेर मात्र हो “नत्र भने यतिबेला देशको प्रधान एजेण्डा संविधान निर्माणको भन्ने अपेक्षा पनि छ । यो अवस्थामा नेपाली कांग्रेसका सभापति : सुशील कोइरालाले नेतृत्व, गर्नुभएको वर्तमान सरकारमा सबै ee क र ।॥) रु | : |