वबनाशर्पाछि देखिनसद : & “TOES SIETRT QR 11९1 SETS TST SATIN CE: OU et AN OY 2७०३०0 0. २ हन डो न ॥ म | पुन्याएको छ। १९९० सालपछिको यस ठूलो _मत्किएका संरचनाहरूबाट निस्केको घुलोका : म भूकम्पले जनधनको क्षतिसँगै कहिल्यै नमुलाउने कण र भवन निर्माण समयमा प्रयोग गरिएका : 0 बह ' घाउ छाडेको छ र अबको एक प्रमुखं चिन्ता रसायन अब श्वास प्रश्वास रोगका कारक बन्ने : Car Peay भनेको सरुवा रोगको महामारी नआओस्‌ छन्‌ । व्यावसायिक प्रयोजनका निम्ति ल्याइएका : | : मन्ने नै हो। खानेपानीका नमूनाले पनि राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय : ' गौरखाको बारपाकलाई केन्द्रबिन्दु बनाउँदै मापदण्ड पालना गर्न नसकेको सत्यबीच : | १ ¢ गएकी विनाशकारी महाभूकम्पपछि महामारीको विपद्का बेला सेवामावबाट वा नाफामावबाट : me |; चिन्ता सर्वत्र व्यक्त गरिँदैछ । वास्तवमा प्रेरित भई वितरीत खानेपानीको गुणस्तरमाथि : ),ै यो चिन्ता विगतका घटनाको उपज हो । शंका गर्नुपर्ने अवस्था छ । 7 2 देश विदेशमा भूकम्पपछि विमिन्न खालका अर्कोतर्फ अस्थायी शिविरमा बसोबास | © | स्वास्थ्य समस्याले चुनौती पनि दिएको थियो। गरिरहेकाहरूको घुलमिलले बालबालिकाको । 0 Se ETc the Sea mei tewetcuish उदाहरणका लागि हैटीमा भूकम्पपछि फैलिएको संगत, संस्कार र स्वास्थ्यमा फरक पर्छ | यसरी सावधानी नअपनाउने हैजाको महामारीले हजारौँ मानिसको ज्यान समय बिताउँदै गर्दा आफ्ना बाबुनानी कस्तो : लियो । संगतमा हुर्कदै छन्‌, कस्तो संस्कार सिक्दै छन्‌ : | 3 हो भने नेपालमा भूकम्पपछि अहिले सरुवा रोग फैलिन र कस्तो भविष्य पाउन खोज्दैछन्‌ भन्ने बारे : पनि हैटीको जस्तो सक्ने मनी सावधान re र awe होसियार हुनु जरुरी छ। घटना भइसकेको : ँ ध्यान दिन आह्वान गरिँदैछ । घटनामा परेर र त्यसका प्रभाव बाँकी रहेको अवस्थामा | wot arent Uae, चोटपटक व्यहोर्ने भन्दा फरक अन्य खालका जनस्वास्थ्यसँग सम्बन्धित पक्षमा विषेश महत्त्व | जहा भूकम्पको नौ जनस्वास्थ्य चुनौती सक दिनमा हि sw 2 हुन्छ। यसका लागि ae = : डेजाको नेछन्‌ । विपद्मा पर्ने वा प्रत्यक्षदर्शीमा दीर्घकालीन असरको वर्गीकरण गरी उचित : महिनापछि हैर ae समस्याको जोखिम हुन्छ। रोगको व्यवस्थापनको गर्नुपर्ने देखिन्छ। अल्पकालीन : म महामारी फैलियो | : सम्भाव्यता र परिणामबारे ला कम भएको असरहरूबाट बच्न तत्काल अस्थाई चर्पी : जुन आजसम्म विकासशील देशहरूमा अझै उच्च जोखिम निमार्ण गरी त्यसैमा दिसा पिसाब गर्ने, पानी : कै पनि छ। मानसिक समस्या पोष्ट ट्रामेटिक स्ट्रेस उमालेर वा पोटास, क्लोरिन हालेर मात्र ती 3 | पूर्णरूपमा नियन्त्रणम ' डिसअर्डर, डिप्रेशन, आत्महत्याको प्रयास आदि ल्याउने, सडेगलेका वा बासी खानेकुरा नखाने, : म छै . भूकम्मपछिका दिनमा देखिन सक्ने स्वास्थ्य नाक र मुखलाई माक्स वा सफा कपडाले Sa ay सकेको 7] समस्या हुन्‌ । विशेषगरी बच्चा र किशोरमा यी छोप्ने, घाइते वृद्ध, बालबच्चा तथा सुत्केरी । हैजा जस्ता रोगका समस्या देखिने गर्छ । महिलाको 'स्वास्थयमा विषेश ध्यान दिने जस्ता : a 4 रोगको विपद्सँगै खाद्यान्न अभाव र कुपोषणका कदम चाल्नुपर्ने हुन्छ । विनाशकारी भूकम्पपछि 472 0 4036: अन्य रोगको | We Ad ATS | SIN aa सर्नसक्ने सरुवा रोगहरूबाट बच्न मिडभाडमा ३ संक्रमण र सर्ने तथा रोजगारीका अवसर, आय स्रोत प्रमावित नबस्ने, जानैपरे कम्तिमा एक मिटर दूरी कायम प्रक्रिया झनै सजिलो हुँदा मानसिक रोगी बढेर देशको समग्र गरी बस्नुपर्छ | 3 उत्पादकत्वमा प्रभाव पर्छ । संक्रामक रोगहरू यदि सावधानी नअपनाउने हो भने नेपालमा | भएको पाइन्छ। जस्तै झाडापखाला, आउँ, हैजा, टाइफाइड तथा पनि हैटीको जस्तो अवस्था आउन सक्छ। o_O ersiteer fart 4 get fareuis | wel भूकम्पको नौ महिनापछि हैजाको महामारी . बढ्छन्‌ । यसअतिरिक्त शारीरिक सरसफाइ फैलियो । जुन आजसम्म पनि पूर्णरूपमा : 2 राम्रोसँग नहुँदा, शारीरिक शक्ति क्षय हुँदा नियन्त्रणमा आउन सकेको छैन। हैजा जस्ता म - . स-साना घाउ समेत बल्झिएर गम्भीर प्रकृतिको रोगका कारण अन्य रोगको संक्रमण र सर्ने : : ०» कन्चन थापा “aR se 'हुने खतरा पनि उत्तिकै. हुन्छ। प्रक्रिया झनै सजिलो भएको पाइन्छ | ; पाए बाहिर बस्दा केटाकेटीमा चिसोको कारण तयारी र विपद्‌ व्यवस्थापनको उचित : | Se Set, श्वास प्रश्वासजन्य रोगहरूले सम्पादन नहुनु र दिनदिनैको विपद्‌ शुंखलाबाट : । सिन्धुपाल्चोकको जुरेमा गएको पहिरोको समात्ने जस्ता समस्या आइपर्ने मएकाले समयमा धेरै क्षति हुँदा पनि पाठ नसिक्नुले कुनै पनि बेला : चोट निको हुन नपाउँदै हामीले भर्यकर ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । गम्भीर जनस्वास्थ्य समस्याले हामीलाई चुनौती : भूकम्पको वितण्डा सहनुपरेको छ । यो सबैको विभिन्न प्रकारका दीर्घकालीन रोग जस्तैः दिनेछ। हामी सबैको प्रयासमा पीडितलाई राहत, : ' साझा घटनाको रूपमा अगाडि आएको क्यान्सर, आँखा र दृष्टि सम्बन्धी अन्य समस्या, घाइतेलाई उपचार तथा भविष्यमा पर्नसक्ने छ। देशको पश्चिमी जिल्ला जाजरकोटमा रगतसँग सम्बन्धी विभिन्न रोग समेत प्राकृतिक असरलाई न्यूनीकरण गर्नुपर्ने हुन्छ| ' भाइरल इन्फ्लुएन्जाले विश्राम लिन पाएको विपद्सँग जोडिएका हुन्छन्‌ । पानीजन्य रोगको (राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा: थिएन ,राजधानी र वरिपरिका जिल्लामा चर्चा गरिँदै आए पनि श्वास प्रश्वासजन्य प्रतिष्ठानमा कार्यरत) : PRS RE RES RE SE EO LO EEL ES BL TE CE a ST EE PETG RGR BD eee a es PR SE ४ महाभूकम्पले ठलो परिणाममा जनघनको क्षति पु॒च्याएको छ। १९९० सालपछिको यस ठूलो . भूकम्पले जनधनको क्षतिसँगै कहिल्यै नमुलाउने घाउ छाडेको छ र अबको एक प्रमुख चिन्ता भनेको सरुवा रोगको महामारी नआओस्‌ भन्ने नै हो। a ' गौरखाको बारपाकलाई केन्द्रबिन्दु बनाउँदै गएको विनाशकारी महा मूकम्पपछि महामारीको चिन्ता सर्वत्र व्यक्त गरिँदैछ । वास्तवमा यो चिन्ता विगतका घटनाको उपज हो। देश विदेशमा भूकम्पपछि विभिन्न खालका गा रोगको जोखिम भुल्न हुँदैन । काठमाडौँमा | मापदण्ड पालना गर्न नसकेको सत्यबीच विपद्का बेला सेवामावबाट वा नाफामावबाट प्रेरित भई वितरीत खानेपानीको गुणस्तरमाथि शंका गर्नुपर्ने अवस्था छ । अर्कोतर्फ अस्थायी शिविरमा बसोबास ; hitters} —lo 0002. Pata A \ Qe \¢ ma ५5 ) en ee Se Pe ee ea ee Ma करे ae चय) 0) ।”'