|
|
|
Ce. ne ७,
' पहिरो केही दिनअघि पनि गएको थियो । अर्को हिमाली ,जिल्ला
सुरे मुस्ताङमा पनि यस्तो पहिरो गइसकेको थियो । तर भूकम्पका
Geri प्रत्यक्ष पीडितप्रति केन्द्रित सरकार र मिडियाका कारण ती घटनाले
आचार्य प्राथमिकता पाएनन् । यस्तो सम्भावना र त्यसप्रतिको सतर्कतामा
म ध्यान पुग्न सकेन ।
ही )) म कालीगण्डकी थुनिएका कारण हुनसक्ने विपद् सौभाग्यवश
4 SSE टरेको छ। यद्यपि पानीको बहाबलाई पुरानै रूपमा फर्काउन गर्नुपर्ने
म : | ae बाँकी नै छ, तर यस्तो hes! पश्चिम र मध्य नेपालका
असहर्माति सबै ठूला नदीमा छ। अझ वर्ष लागेपछि चिरिएका जमिनमा पानी
3 पसेर आउने हिलो पहिरो झन् खतरनाक बनेर आउन सक्छ।
; " म रसुवामा भूकम्पकै बेला कहालीलाग्दा पहिरो गए र थुप्रैले
म्याग्दीको काफलडाँडा एउटा सन्देश मात्र हो। वैशाख १२ जीवनलीला समाप्त गर्न पुगे । अहिले पनि बारीमा पाल हाल्ने ठाउँ
गतेको भूकम्पका पराकम्पन रोकिएका छैनन्। प्राकृतिक विपद्का छैन। सबैतिर धाँजा फाटेका छन्। नुवाकोट अति प्रभावितमै परेको
छ पराकम्पन 'कुन रूपमा आउन सक्छन् ? काफलडाँडाले पर्याप्त छ। त्रिशूली थुनिन सक्ने खतरा त्यसकारण छ। धादिङ र
न संकेत गरेको छ। भूकम्पपछिको उद्धार सकिएको र अब राहतमा गोरखाको सिमानाबाट बगेको बूढीगण्डकीसँग पनि सचेत हुनुपर्ने
केन्द्रित भएको सरकारको भनाइ छ। राहतका काममा बल्ल कारण हुन सक्छ।
सरकार र राजनीतिक दलका कार्यकर्ता जुटेजस्ता देखिएका छन्। सुनकोशी अघिल्लो वर्षामा जुरे पहिरोका कारण थुनियो"
[hele
भूकम्पको यो विपद् अन्त्य बा lt निरन्तरता हो। त्यसपटक पनि सौभाग्यवश तटीय बसोबास प्रभावित भएन ।.
काफलडाँडाले यही भनेको छ। Bish चुनौती पानीलाई बिस्तारै बहाउन नेपाली सेना सफल भयो। तर
निम्तिन सक्ने खतराप्रति सचेत रहन बेलैमा डाले सूचना सिन्धुपाल्चोक. भूकम्पबाट पनि सबैभन्दा बढी प्रभावित जिल्ला
दिएकोछ। ' बन्न पुग्यो। यहाँका सुनकोशी, इन्द्रावती, ब्रह्मायणी पहिरोका
सरकारले भनेजस्तो उद्धार सकिएको छैन। भूकम्पमा परेर कारण थुनिने सम्भावना अझ प्रबल छ। कुनै बेला च्छो-रोल्पा
ज्यान गुमाउनेहरूको उद्धार भइसकेको होला। तर जीवितको हिमतालले आतंक सिर्जना गरेको तामाकोशी तटका बासिन्दा
उद्धार बाँकी छ। उनीहरूको घरबास छैन। पाल, त्रिपाल जे.
बाँडिएको छ, त्यो तात्कालिक राहत हो । आपत्कालीन बसोवास ८ rapt नाजरिकलाई ७.
प्रबन्ध मात्र हो। कतिपयका पाल, त्रिपाल जेठ ९ को हावाहुरीले सम्भावित प्रभाव ६ ना गरिकलाई
उडाइदिएको छ। बचेका पालले वर्षा धान्न सक्दैन। वैर्कल्पक बसोबासको प्रबन्ध तत्काल
आपत्कालीन SHAG रहेकालाई अस्थायी बसोवासको Sires
व्यवस्था नगरिएसम्म उनीहरूले उद्धारको ari सक्दैनन्। ४न- आवश्यक छ। अहिले :
दलका नेताहरूको तस्बिर खिच्ने र समाचारमा आउने.रहरमा मात्र . 1 हिमाली
राहत तथा उद्धार कार्य सीमित भएन र कार्यकर्ता गाउँगाउँमा पुगे हिमाली र पहाडी जिल्लामा सीमित
भने अस्थायी क बन्न पनि: ७५० | = Eh रहेको विपद भोलि तराईसम्म फैलने
वर्षामासमा आकाशको छानोमुनि सुत्न बाध्य हुनुपरेन भने मात्र Ee करिम ले
हा हक कहेडेसगतलो १101 खतराप्रति सचेत हुन काफलडाँडाले
0) ' उद्धार तथा राहतका प्रयास सार्थक होलान्। एकाध महिनाको सन्देश दिएको छ। 00
जीवनयापन पनि होला। 'भूकम्पबाट'अति “प्रभावित -१२-१४ पनरकामममदियामाममाको 10000/000000101440
- जिल्लामा जुन खालको क्षति भएको छ, तात्कालीन कार्यक्रमले : , |
त्यस भेगका नागरिकलाई सन्तोष दिन सक्दैन । उनीहरूका लागि यसपटक दोलखा जिल्लामा परेको भूकम्पको प्रभावबाट थप
दीर्घकालीन योजना आवश्यक छ। कम्तीमा १० वर्षभित्र पीडित हुने, खतरा इन्कार गर्न मिल्दैन । ओखलढुंगा, सोलु र
उनीहरूलाई पुरानो अवस्थामा फर्कने विश्वास दिलाउन जरुरी छ। खोटाङमा परेको प्रभावले लिखू र दूधकोशी पनि प्रभावित हुने
यसका लागि योजना आयोग क्रियाशील भएको सुनिएको छ। सम्भावना छ।
सरकारका अरू निकाय पनि कार्यक्रम बनाउँदै होलान्। बजेटको यो पनि प्राकतिक विपद् नै हुनेछ। यसलाई अहिल्यै रोक्ने
तयारीमा जुटेको सरकारले अवश्य पनि यसलाई सम्बोधन गर्ला। तागत न सरकारसँग छ, न नागरिकमा नैं हुन्छ। तर सरकारको
भूकम्पलाई बिर्सेर काममा फर्किन धेरै नागरिकलाई गाह्रो दायित्व ती सम्भावनालाई ध्यानमा राखी नागरिकको बढीभन्दा
भएको छ। पराकम्पनका धक्काले उनीहरू अझै तर्सेका छन् । , बढी सुरक्षा दिनु हो। सम्भावित खतराका क्षेत्रलाई प्राविधिक
ठूलो भूकम्प आउँदैन भनेर विज्ञहरूले भनेका कुरामा भन्दा ' रूपमा अध्ययन गर्न सम्भव छ। अहिले भूकम्प राहत र उद्धारमा
तथाकथित ज्योतिषी हल्लामा नागरिक सन्त्रास कायम छ। केन्द्रित सरकारले भोलिका खतरालाई ध्यान दिँदै प्राविधिक
नागरिकको यो मानसिक पीडाको सम्बोधन गर्न सकिएको पक्षलाई यसको अध्ययनमा लगाउन जरुरी छ। सम्भावित प्रभाव
छैन। मानसिक रूपमा कामका लागि तयार हुन नसक्दा मुलुकको क्षेत्रका नागरिकलाई वैकल्पिक बसोबासको प्रबन्ध तत्काल गर्न-
आर्थिक गतिविधि लगभग शुन्य छ। यसले भोलिका दिनमा पार्ने गराउन आवश्यक छ। अहिले हिमाली र पहाडी जिल्लामा सीमित
प्रभावको अहिले कसैले लेखाजोखा गरेको छैन । मुलुकको सिंगो रहेको विपद् भोलि तराईसम्म फैलने खतराप्रति सचेत हुन
अर्थतन्त्र प्रभावित हुने अवस्थाप्रति विज्ञहरू सचेत तयारीमा रहेका काफलडाँडाले सन्देश दिएको छ। समय थोरै छ। मनसुन सुरु हुन
होलान् । प्रसंग 'काफलडाँडाबाट सुरु भएको हो ।,अहिले त्यहाँ दुई साता पनि बाँकी छैन। जतिसक्दो चाँडो निर्णय गरेर काम
सुक्खा पहिरो गएको छ। म्याग्दी भूकम्प प्रभावित क्षेत्रमा थाल्नुको अर्को विकल्प छैन, अन्यथा भोलि पछुताउनुको कुनै
समेटिएको थिएन, तर संकटको सुरुआत त्यहीँबाट भयो। सानो अर्थ रँदैन।
- रु ७ 9७ : ७७ 266 ey
4 if i)
~ > A
IAM WIT REF, +e
। | %
|
|
